Menstruatieverlof

Als ik vertel over het recht op menstruatieverlof in de huidige en toekomstige contracten bij emVROUWerment, wordt dit vaak als ‘vooruitstrevend’ gezien. Ook na ons interview bij Hart van Nederland ontvingen wij dezelfde reacties. Maar wist je dat menstruatieverlof al sinds 1947 is ingevoerd in Japan? Ook landen zoals Indonesië, Zuid-Korea, Zambia en bepaalde regio’s in China kennen menstruatieverlof.

Maar bevestigd menstruatieverlof niet juist dat vrouwen het ‘zwakkere geslacht’ zijn op de werkvloer?

Dat vrouwen, of menstrueerders, verschillen van niet-menstrueerders ben ik het mee eens. Maar.. Zwak zou ik ze zeker niet noemen.

We kunnen er niet om heen dat we biologisch gezien van elkaar verschillen. Waarbij iemand zonder menstruatie een gemiddelde hormooncyclus heeft van 24 uur, heeft een menstrueerder een hormooncyclus van gemiddeld 28 dagen. Voor een menstrueerder maakt het dus een groot verschil waar in die 28 dagen een werkdag valt.

Hormonen zoals oestrogeen, progesteron en testosteron zullen gedurende je menstruatiecyclus pieken en dalen. Het is wetenschappelijk bewezen dat deze hormoonfluctuaties invloed hebben op hoe jij je voelt, hoe je eruit ziet, hoe anderen jou zien en hoe je functioneert. Het is dus onvermijdelijk dat de menstruatiecyclus ook effect op jouw werk zal hebben. En dan heb ik het nog geen eens over de lichamelijke klachten die grotendeels van de menstrueerders ervaren rondom de menstruatie.

We zijn ons er bewust van, en hebben veelvuldig onderzocht, dat het werken in ploegen grote invloed heeft op de lichamelijke en psychische gezondheid van werknemers. Dit heeft alles te maken met het verstoren van die 24-uurs (hormoon)cyclus. Maar als we de invloed hiervan erkennen, waarom erkennen we dan niet dat ook het ingaan tegen de 28-daagse hormooncyclus van menstrueerders mogelijk grote lichamelijke en psychische gevolgen kan hebben?

In de meeste landen wordt menstruatieverlof ingevoerd zodat menstrueerders rust kunnen nemen bij ernstige lichamelijke klachten (soms enkel mogelijk met een doktersverklaring). En begrijp mij niet verkeerd, hier ben ik groot voorstander van. Maar dit is niet de (enige) reden waarom wij bij emVROUWerment menstruatieverlof hebben opgenomen in onze contracten.

De lichamelijke klachten kunnen zeer heftig zijn, waarbij het in mijn ogen onmenselijk is om van je werknemers te verwachten dat zij hun werk net zoals alle andere dagen uitvoeren. Menstrueerders kunnen last hebben van heftige buikkrampen, rugpijn, hoofdpijn, pijn in de benen, misselijkheid, duizeligheid, migraine en zelfs flauwvallen rondom de menstruatie. De Britse professor John Guillebaud benoemt zelfs dat menstruatiekrampen net zo pijnlijk kunnen aanvoelen als een hartaanval.

Maar ook psychisch kunnen de hormoonfluctuaties je flink beïnvloeden. Heftige klachten zoals depressieve gevoelens, PMS of PMDD kunnen zich voordoen voorafgaand aan de menstruatie. Maar ook wanneer je niet zulke heftige klachten ervaart, zal de daling in oestrogeen en testosteron (en de toename in progesteron) ervoor zorgen dat je minder zelfverzekerd bent, minder concentratie hebt, gevoeliger bent voor emoties, minder kracht ervaart en sneller moe bent.

Bij emVROUWerment informeren wij menstrueerders over welke klachten ‘normaal’ zijn en welke klachten verholpen kunnen worden door de hormoonbalans in het lichaam te herstellen. Waarbij het reduceren van stresshormonen en het rust nemen rondom de menstruatie een belangrijke rol inspeelt. Menstruatieverlof kan op deze manier dus bijdragen aan de hormonale en daarmee algehele gezondheid van werknemers.

Is de menstruatiecyclus dan alleen maar vervelend en werk belemmerend? Nee zeker niet, maar om de biochemie van het menstruerende lichaam optimaal te benutten, vraagt het wel om enkele aanpassingen in het werk.

Net zoals we mensen die in ploegen tijdens de nacht werken kunnen helpen met speciale daglicht lampen, kunnen we de gezondheid van menstrueerders helpen door rekening te houden met de hormoonfluctuaties. Hoe wij dit bij emVROUWerment doen?

• De testosteron en oestrogeen voor en tot de ovulatie benutten. Dit doen we door zoveel mogelijk werkzaamheden die zelfvertrouwen, minder angst of meer kracht in te plannen rondom de ovulatie van de werknemers. Bij ons in het bedrijf zullen dit bijvoorbeeld werkzaamheden zijn zowel (media)interviews, netwerk afspraken, opnemen van videocontent, marketing en sales.
• De progesteron piek benutten voor de menstruatie. Dit doen wij bij emVROUWerment door werknemers in deze periode meer creatievere taken uit te laten voeren, zo mogelijk vanuit huis. Bij ons valt hierbij te denken aan het uittypen van scripts, transcriberen, ontwerpen van sociale media content en het ontwikkelen van draaiboeken.
• Menstruatieverlof. Wanneer de hormoonlevels op hun laagst zijn, hebben de werknemers vanaf 2 dagen voor hun menstruatie recht op 4 dagen aaneengesloten menstruatieverlof. Natuurlijk hangen hier wel enkele voorwaardes aan om dit haalbaar te maken in de praktijk. Eén van deze voorwaarden is het minimaal 14 dagen van te voren aankondigen (dit is in te plannen door het bijhouden van de ovulatie waardoor je de menstruatie nauwkeurig kan voorspellen).

In de praktijk geven menstrueerders aan door rust te nemen rondom hun menstruatie, ze juist productiever zijn de rest van de maand. Ik denk daarbij zelfs dat je ziekteverzuim en stress onder menstruerende werknemers kan reduceren door rekening te houden met hun hormooncyclus.

Uiteraard vraagt menstruatieverlof en/of werken volgens de cyclus wel van je werknemers dat zij hun eigen menstruatiecyclus behouden en hierover open willen delen willen zij recht hebben op het verlof en de werk-aanpassingen. Menstruatieverlof vraagt dus zowel aanpassingen van zowel werkgever als -nemer.

Uiteraard zal ook de precies uitvoering hiervan verschillen per bedrijf, functie en werknemer. Mogelijk is een volledig verlof niet mogelijk, maar kunnen er wel werkzaamheden worden aangepast rondom de menstruatie fase van de cyclus. Ben je benieuwd naar de verschillende fases van de menstruatiecyclus en hun invloeden op jou of jouw werknemers, lees dan deze blog.

Maar is menstruatieverlof haalbaar in de praktijk? Heel eerlijk nee. Niet zoals de meeste werkomstandigheden nu ingericht zijn.

Ik ben van mening dat de manier hoe wij nu werken zowel voor onze lichamelijke, hormonale als mentale gezondheid schadelijk is. We leven in een werkmaatschappij waar rust nemen als zwak wordt gezien, we de biochemie van de werknemers niet optimaal benutten en ons meer focussen op de gemaakte uren dan de geboekte resultaten. Het invoeren van aanpassingen in het werk rondom de menstruatie, zoals menstruatieverlof, vraagt dus op een nieuwe manier van werken. Waar gelukkig steeds meer innoverende bedrijven langzaam naar toe bewegen!

Mar menstruatieverlof zal ook niet werken zolang het menstruatietaboe zo overheersend is in onze maatschappij. Het vraagt namelijk om de nodige kennis over de menstruatiecyclus en de invloed van hormonen. Het is belangrijk dat de noodzaak en het nut van rekening houden met de 28-daagse hormooncyclus duidelijk is bij zowel menstruerende als niet-menstruerende werkgevers en -nemers.

De discussie over menstruatieverlof is een mooie opening om de oude manier van werken onder de loep te nemen. Ook is het een mooie opening om het te hebben over de grote invloed van de hormoonfluctuaties tijdens een menstruatiecyclus, de heftige klachten die sommige menstrueerders ervaren en het heersende menstruatietaboe in onze maatschappij.

Wil je meer leren over de menstruerende lichaam? Neem dan een kijkje op onze verdere website, onze Instagram pagina, ons online aanbod of de fysieke events.