We weten allemaal wat menstruatie is. Maar wist je dat jouw natuurlijke menstruatiecyclus bestaat uit vier verschillende fasen? In dit artikel gaan we kort maar krachtig in op de verschillende fasen en hoe ze jou beïnvloeden.

Luister je liever naar informatie? Luister dan aflevering 1 van de emVROUWerment podcast.

Om het gemakkelijker te maken worden de vier fasen van de menstruatiecyclus vaak vergeleken met de seizoenen van de natuur. Er zijn namelijk verschillende overeenkomsten te vinden. Kan jij al raden welk seizoen symbool staat voor de menstruatie?

“Wist je dat in vele culturen menstruerende vrouwen als raadgevers of wijze vrouwen worden gezien?”

Onze menstruatie is het begin van een nieuwe cyclus. De eerste dag dat je bloed (dus niet enkel spotting: kleine ‘vlekjes’ bloed) is dus officieel dag 1 van je cyclus. Gemiddeld duurt deze innerlijke winter tussen de 3 en 7 dagen.

Je lichaam laat het opgebouwde baarmoederslijmvlies en de niet-bevruchte eicel los via de vagina. Maar dit gaat niet vanzelf, het kost jouw lichaam veel energie om dit proces op gang te brengen. Het is dus ook niet zo gek dat je in deze periode wat meer behoeften kan hebben aan rust (zei iemand iets over een winterslaap?). Andere kenmerken voor deze periode zijn:

• Meer behoefte aan warmte (net zoals in de winter)
• Lage levels hormonen
• Minder energie (onthoudt: menstrueren kost energie!)
• Focus ligt op je innerlijke wereld (zelfreflectie en minder behoeften aan sociale afspraken)
• Gevoeliger, zowel emotioneel als fysiek

En dit laatste kenmerk: gevoeliger, kan nog wel eens als iets negatiefs gezien worden. Maar het feit dat jij gevoeliger bent, betekent ook dat je meer in contact staat met jouw gevoel. Oftewel, meer in contact met jouw lichaam, je innerlijke intuïtie en je innerlijke wijsheid. Wist je dat in vele (oude) culturen vrouwen in hun menstruatie fase als raadgevers of wijze vrouwen worden gezien? Dit is de periode dat je tot mooie inzichten kan komen over jezelf en je omgeving. Maar deze menstruatie-superkracht wordt in onze maatschappij vaak belemmerd door de negatieve associatie die wij met menstruatie en ‘rustig aan doen’ hebben.

Wanneer je menstruatie (inner winter) is afgelopen, kom je in de folliculaire fase (inner lente). De inner lente loopt vanaf je menstruatie tot aan je ovulatie. De duur is afhankelijk van jouw unieke cyclus, maar gemiddeld duurt deze fase tussen de 7 en 10 dagen.

Je lichaam zorgt er in deze periode voor dat er een eicel rijpt in je eierstokken. De eicellen zitten in een soort blaasjes, de zogeheten follikels. Vandaar de naam: folliculaire fase. Door dit rijpingsproces komt er oestrogeen vrij, wat er mede voor zorgt dat het slijmvlies in je baarmoeder dikker wordt voor een mogelijke innesteling van een bevruchte eicel rondom de ovulatie.

De toename aan oestrogeen kan er voor zorgen dat het voelt als of er een frisse, warme en vruchtbare lente bries door je lichaam waait. Kenmerken voor deze periode zijn:

• Hormoon oestrogeen stijgt
• Meer energie
• Toegenomen zin in seks
• Gevoel van nieuwsgierigheid naar de wereld om je heen (focus gaat van intern naar extern)
• Sociaal en zelfverzekerd gevoel

“….dat zaadcellen tot wel 6 dagen kunnen overleven in het vaginakanaal.”

Na de folliculaire fase (inner lente) volgt de ovulatie fase (inner zomer). Dit is de fase waarin je eicel ‘springt’ en bevrucht kan worden. Jouw eicel is 12-24 uur vruchtbaar. De inner zomer is daarom de kortste periode van onze cyclys: gemiddeld 3-4 dagen. Hou er rekening mee dat zaadcellen tot wel 6 dagen kunnen overleven in het vaginakanaal.

Je lichaam zorgt er in deze periode voor dat één (of twee bij een twee-eiige tweeling) follikel open barst, waardoor de gerijpte eicel eruit springt. Dit wordt je eisprong, oftewel ovulatie, genoemd. Dit kan gepaard gaan met lichte krampen aan één kant (hierdoor voel je in welke eierstok er een eitje vrij komt). Kenmerkend voor deze periode is:

• Hormonen oestrogeen en testosteron pieken
• Energie en zelfvertrouwen zijn het hoogst in deze periode
• Toegenomen zin in seksuele activiteiten en contact
• Focus ligt op de externe wereld (bijvoorbeeld veel behoefte aan sociale afspraken)
• Zin (en zelfvertrouwen) om nieuwe projecten te starten

De laatste fase van onze cyclus is de luteale fase, oftwel de innerlijke herfst fase. Dit is de periode tussen de ovulatie (inner zomer) en menstruatie (inner winter). Deze fase duurt gemiddeld 10-14 dagen. Dit is de minst flexibele fases als het gaat om lengte. Waarin de folliculaire fase nog wel eens kan verschillen in lengte per persoon en zelfs per cyclus, is deze luteale fase eigenlijk altijd twee weken lang.

Wanneer de eicel niet bevrucht is tijdens de inner zomer periode, dan sterft deze af. Om te voorkomen dat de afgestorven eicel een broedplaats voor bacteriën wordt, zal je lichaam zich klaar maken om de eicel en opgebouwde baarmoederslijmvlies los te laten via het vaginakanaal (menstruatie). Kenmerkend voor deze periode is:

• Oestrogeen neemt af, progesteron neemt het over
• Energie en zin in seks zakken
• Focus keert zich weer op de interne wereld
• Kans op PMS klachten (dit hoort er niet ‘nou eenmaal bij’)

Veel mensen denken dat klachten rondom de menstruatie nou eenmaal ‘erbij horen’ als je menstrueert. Maar dit is NIET waar. Klachten, zoals PMS, PMDD of heftige menstruatiekrampen, zijn altijd een boodschap van jouw lichaam dat er iets uit balans is of aan de hand is.

Nu je weet dat jouw cyclus uit 4 fasen bestaat, is het belangrijk om jouw eigen individuele cyclus te leren kennen. In het e-book Cyclus Tracken leer jij je eigen cyclus te meten, waardoor je precies weet wanneer jij in welk innerlijk seizoen zit.

Er komt nog veel meer kijken bij de menstruatiecyclus. Hoe beter je haar leert kennen, hoe meer je met haar kan gaan samenwerken. De vruchtbaarheid van je menstruatiecyclus is niet alleen inzetbaar als je zwanger wilt worden, je kan je cyclus ook gebruiken om ‘nieuw leven’ te geven aan nieuwe uitdagingen, projecten of activiteiten in je leven.

Wil je nou nog meer leren over jouw lichaam, haar natuurlijke cycli en de invloed van hormonen? Wil je met haar leren samenwerken? Meld je dan nu aan voor de online cursus Cyclisch Leven.